Canon van Nederland herschreven en vernieuwd
Van Trijntje tot de Leeuwinnen. In de vernieuwde Canon van Nederland zijn tien vensters vervangen, vier vensters hebben een nieuwe naam gekregen en de teksten van alle vensters zijn door de commissie weer bekeken en herschreven.
Onlangs presenteerde de Commissie Herijking Canon van Nederland het rapport Open vensters voor onze tijd. Het rapport werd overhandigd aan Ingrid van Engelshoven, minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. De presentatie vond plaats in het Nederlands Openluchtmuseum in Arnhem.
Zeven hoofdlijnen voor vijftig onderwerpen
De commissie heeft zich gericht op het ontwikkelen van een canon die in de eerste plaats het onderwijs ondersteunt door historische kennis en inzicht onder leerlingen te vergroten. Daarom presenteert de commissie naast het vernieuwde vensterpalet ook 7 hoofdlijnen, die de 50 onderwerpen uit de Canon inhoudelijk en thematisch aan elkaar verbinden. Deze hoofdlijnen kunnen dienen als vertrekpunt voor thematisch en vakoverstijgend onderwijs, en gaan over thema’s als Sociale (on)gelijkheid, Politiek en samenleving en Taal, kunst en cultuur.
Vensterpalet telt tien nieuwe vensters
De herijkte Canon van Nederland blijft bestaan uit 50 vensters. Er zijn tevens 10 nieuwe vensters gekozen: Trijntje, Jeroen Bosch, Maria van Bourgondië, Johan van Oldenbarnevelt, Sara Burgerhart, Anton de Kom, Marga Klompé, De gastarbeiders, Kolen en gas en Het Oranjegevoel.
Tien vensters keren niet terug in de herijkte Canon van Nederland, te weten; Floris V, Karel V, De Republiek, Grachtengordel, Buitenhuizen, De Stijl, Willem Drees, Crisisjaren, Veelkleurig Nederland en De gasbel.
Bij de samenstelling van het vensterpalet is zoveel mogelijk rekening gehouden met de door de commissie vastgestelde aandachtspunten voor een evenwichtige canon. Het vernieuwde vensterpalet is te vinden op de website van Canon van Nederland, waarin nu ook de website entoen.nu is opgegaan.
Herijking De Canon van Nederland is tussen 2005 en 2007 samengesteld door de commissie Van Oostrom. Een van de adviezen van deze commissie was om de Canon eens in de zoveel tijd tegen het licht te houden. De commissie Herijking Canon van Nederland adviseert de Canon voortaan elke 10 jaar te herijken.
Samenstelling van de nieuwe commissie
In 2019 had de minister van OCW de herijking van de Canon officieel in gang gezet door James Kennedy te benoemen als voorzitter van de commissie Herijking Canon van Nederland. De commissie bestaat uit Abdelkader Benali, dr. Karwan Fatah-Black, Kayleigh Goudsmit MA, prof. dr. Lotte Jensen, dr. Marjan de Groot-Reuvekamp, dr. Hubert Slings en dr. Hanneke Tuithof. De commissie wordt ondersteund door ambtelijk secretaris Dennis Smit MA.
Tentoonstelling Canon anno 2020 - Hoe doe je dat?!
Canon anno 2020 – Hoe doe je dat?! gaat over de keuzes en dilemma’s tijdens de werkzaamheden, over de leden van de commissie en het traject dat zij moest afleggen voordat een vernieuwde Canon kon worden gepresenteerd.
De dag nadat de Commissie Herijking Canon van Nederland haar rapport presenteert aan de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, opent in het Nederlands Openluchtmuseum een tentoonstelling over het werk dat de commissie in het afgelopen jaar verrichtte om tot een vernieuwde Canon te komen.
Herijken, een proces van wikken en wegen
In de tentoonstelling Canon anno 2020 – Hoe doe je dat?! is onder meer een videodocumentaire te zien over het werk van de commissie, de voorbereidingen, het externe krachtenveld en het proces van ‘wikken en wegen’. Er was in 2006 lof voor de Canon, maar in de loop van tijd kwamen er ook vragen. Kwam onze slavernijgeschiedenis voldoende aan bod? Was de rol van vrouwen genoeg belicht? Kon elke inwoner van Nederland zich in de Canon herkennen? In een grote glazen vitrine staat een vergadertafel opgesteld en worden de individuele leden voorgesteld, wie zij zijn en wat hun respectievelijke achtergrond is. Ten slotte worden op een 18 meter lange wand de (nieuwe) vensters kort voorgesteld, in woord en beeld.
De minister van OCW omschreef destijds de opdracht als het 'tegen het licht houden van keuzes en teksten die op grond van de inzichten van toen gemaakt zijn'. Een jaar lang kwam de commissie, bestaande uit in totaal acht personen onder leiding van historicus James Kennedy, bijeen om zich over de vraag te buigen wat er na 14 jaar in de canon gehandhaafd moest blijven en wat er moest worden gewijzigd. Maatschappelijke kwesties beïnvloedde destijds én beïnvloeden nog steeds de samenstelling van de Canon van Nederland.
De canon interactief in het Openluchtmuseum
De Canon van Nederland is sinds 2017 in het Nederlands Openluchtmuseum te zien met een interactieve presentatie van vijftig vensters in spectaculaire 'filmsets', die chronologisch een samenvatting geeft van de geschiedenis van Nederland. Als bezoeker sta je oog in oog met historische personages uit elk tijdvak en leer je hen en hun wereld kennen via spellen, animaties en films. En uiteraard via hun originele voorwerpen als het overgeleverde 'bewijsmateriaal' voor hun verhalen. Het ontstaan van Nederland, de bevolking, het klimaat en de geografie komen aan bod in de filmzaal.
Tip: misschien vind je het artikel over de Maand van de Geschiedenis 2017 ook wel leuk. Kayleigh maakte destijds deel uit van de reizende reporters: Lees hier