Wat doe je als een wereldwijde pandemie een uitverkochte internationale opera doorkruist?

Najaar 2020. Op Schiphol landt een internationale cast voor de repetities bij De Nationale Opera van Mozart Le nozze di Figaro. Al drie jaar lang is hier door honderden mensen aan gewerkt, de voorstellingen zijn uitverkocht. De jonge, aanstormende zangers, het orkest, de kostuum- en decorbouwers: iedereen is er klaar voor. Zelfs een pandemie kan deze operatrein niet meer stoppen. Maar de maatregelen zijn streng: er mogen maar 30 mensen in de repetitieruimte, mondkapjes zijn verplicht tijdens het zingen en een COVID-manager focust op het regelmatig desinfecteren van ieders handen. En bij elke persconferentie met nieuwe maatregelen wordt de druk op de artiesten opgevoerd. Als het operahuis moet sluiten vanwege de nieuwe COVID-regels, wordt ieders grootste angst werkelijkheid. Wat zijn nu de opties? Wat is een opera zonder publiek? Hoe zorgen ze ervoor dat al het harde werk niet voor niets is geweest? Crazy Days zoekt antwoorden op deze vragen in de stijl van de opera buffa, een komische opera. Le nozze di Figaro is een opera vol sociale chaos en absurde plotwisselingen, begeleid door lichtvoetige en briljante muziek. Het is in deze geest dat regisseur Sanne Rovers, samen met de hoofdpersonen van De Nationale Opera, ons laat zien wat hun werk waard is en hoe opera levend blijft. Zelfs, of misschien, tijdens een lockdown. Deze film ging in première op het Nederlands Film Festival in de Gouden Kalf Competitie.

Sanne Rovers is een Nederlandse documentaire- en multi-media regisseur. In 2019 ging haar film Water Wieg Me in première op IDFA en had een speciale live event combinatie van film en muzikale performance in de IDFA Live on Stage sectie. Haar korte documentaire De Spelende Mens (2018) won de publieksprijs op het Go Short Film Festival. Haar jeugddocumentaires Wild Lilly (2011) en De Wereld van Kim en Bob (2016) werden beide genomineerd voor een Prix de Jeunesse. Sanne's documentaires tonen de grenzeloze gedrevenheid van de mensen die zij filmt, met een filmische aanpak en ruimte voor lichtvoetigheid.

De enorme gedrevenheid en liefde van de kunstenaars voor het vak. Ondanks alle moeilijkheden en tegenslag, zet iedereen alles op alles om de productie zo goed en mooi mogelijk te maken. Ondanks dat ze helemaal niet weten of de opera wordt opgevoerd, is iedereen elke dag bezig om ieder detail, zowel muzikaal als in de regie, zo goed mogelijk te krijgen. De motivatie om er het beste van te maken, heeft me heel erg geraakt.

Zoals sopraan Ying Fang, die ondanks alle zorgen die haar ouders hadden, toch naar Amsterdam komt, omdat ze het belangrijk vindt 'to create something beautiful in these dark crazy times'. Of de dirigent Riccardo Minasi, die alles op alles zet, om deze productie tot een goed einde te brengen. Dit in combinatie met de prachtige muziek van Mozart natuurlijk!

Ik denk dat er voor iedereen iets herkenbaars in de film zit. Gedurende de pandemie zijn we allemaal onderworpen aan de grillen van een bizar virus en de maatregelen die daartegen genomen worden. Die emoties die bij die onzekere periode hoorden (de verwarring, de spanning, de paniek) ervaren de operazangers en crew, net zo goed als de kijker.

Maar een operaproductie is enorm, dus de impact van al die onzekerheid is hiermee ook groter. Ik hoop dat je inziet welke impact het virus heeft op de culturele sector, en hoe belangrijk in onzekere tijden kunst en schoonheid zijn.

Ik wist zelf heel erg weinig van opera, voordat ik aan deze film begon en ik heb dan ook ontzettend veel geleerd over de muziek en het verhaal van Le Nozze di Figaro, over de componist Mozart en waarom hij zo briljant is. Voor mij voelde operamuziek vaak ‘te groots’, maar ik heb er beter naar leren luisteren en me juist laten overweldigen door die grootsheid en dan neemt het je mee. Echt fantastisch. Ik heb geprobeerd om die emoties in de muziek te koppelen aan de bizarre situatie waar we in zaten, waardoor opera en realiteit in de film door elkaar heen lopen.

Ik heb ook geleerd hoe een operaproductie tot stand komt. Toen ik werd benaderd, snapte ik niet waarom ze ondanks die dreigende tweede golf toch begonnen waren met de repetities. Maar al snel realiseerde ik me hoe groot de machine is van een internationale operaproductie. Er zijn zo veel mensen bij betrokken, het is al zo lang geleden gepland en voorbereid. Je kan dit niet zomaar stoppen. En wat er dan gebeurt, daarvoor moet je de film gaan kijken.