Steffie de Pous - Oprichter Stichting Because We Carry
De vakantietijd is weer aangebroken en velen van ons trekken naar zonnige oorden. Even ontkomen aan het drukke leventje en de boel, de boel laten. Heerlijk!
Maar hoe gaat het nu met de vluchtelingenstroom in Griekenland? Mensen die op de vlucht zijn en proberen te overleven. Dag van de Vrouwen ging daarover in gesprek met Steffie de Pous. Steffi was presentatrice en vj bij diverse omroepen en is later docent kinderyoga geworden. Ze is ook bekend van het educatieve YaYoga programma op Net5. Momenteel is ze druk begaan met haar stichting Because We Carry. Samen met Anna Smit en Afke Rijenga, helpt zij mensen op de vlucht aan de kust van de toeristische trekpleister Lesbos.
Waarom hebben jullie de stichting Because We Carry opgericht?
Anna en ik runden samen Sukhayoga. Elke dag gaf ik yogalessen. Ik leefde een heel fijn leven met veel vriendinnen in hartje Amsterdam. Ik werkte veel en was best gelukkig. Maar van het verlammende gevoel van toekijken en niks doen had ik behoorlijk last. Kranten las ik eerder niet en tv keek ik ook echt zeer zelden. Al die negatieve informatie, ik geloof gewoon dat dit slecht voor ons is. Maar ik heb altijd gezegd: 'als ik mij nuttig kan maken in een crisis, dan ga ik alles lezen en bekijken’. En in augustus 2015 gebeurde dat. Ik zag foto’s van kunstenaar Banksy, waarop te zien was hoe jonge kinderen op zoek naar veiligere grond, levenloos lagen aangespoeld op de Europese stranden. Ik moest wat doen, ik was die machteloosheid nu echt spuugzat. Ik ben samen met Anna babydragers gaan inzamelen voor ouders en kinderen op de vlucht. De dragers konden bescherming bieden, een gevoel van veiligheid tijdens zo'n griezelige tocht. De naam van onze stichting Because We Carry is afgeleid van de draagdoeken. Al vrij snel waren er 260 inzamelpunten verspreid door de hele Benelux. We hebben duizenden babydragers mogen ontvangen, waarvan sommige zelfs volgehangen met knuffels of met Arabische briefjes. Because We Carry is heel organisch tot stand gekomen, vanuit de behoefte om de wereld een beetje beter te laten worden.
Op welke wijze bieden jullie hulp en met welke middelen wordt dat gedaan?
We bieden primaire hulp. Denk aan eten, drinken, en het geven van een gevoel van mens en kind zijn. We maken praatjes, zijn samen en hebben zelfs een klein schooltje gebouwd. Ik denk dat we inmiddels meer dan 500.000 maaltijden hebben verstrekt. Nu komen er dagelijks gemiddeld 100 mensen aan, het is rustiger op zee, maar de kampen zijn nog heel druk. Totdat deze mensen doorgaan, mocht dat echt gebeuren, zorgen wij een beetje voor hen op Lesbos in Kara Tepe. Het zijn vaak de gewone dingen zoals nagellakken of een potje kaarten die zo fijn kunnen zijn. Met de kinderen beginnen we hier elke ochtend in de cirkels, zo leren ze samenwerken, vertrouwen hebben en bewegen we ook behoorlijk wat. Onze kennis van yoga wordt hierin toegepast en het spelen met elkaar geeft mogelijk een licht therapeutische ondersteuning. Daarna wordt er meestal ‘gewoon’ gevoetbald of touwtje gesprongen.
Wat was je eerste ervaring met het helpen van vluchtelingen op Lesbos?
Dat was heel heftig. We zijn in een nachtvlucht hier aangekomen en hadden nog niet geslapen. Op de plek waar de boten aankwamen, was alleen de stichting Bootvluchteling aanwezig en verder op de weg waren enkele hulpverleners uit Zweden. Verder niets. In die week hebben we ongeveer 40 boten met gemiddeld 50 mensen geholpen. Ze kregen toen de eerste zorg die zij bij het aankomen met de boot nodig hadden. We hadden dus meer nodig dan alleen de duizend dragers, en we hebben toen besloten om veel bananen en flesjes water te kopen. De mensen waren bang en opgelucht tegelijk. Door hen te omarmen en aan te geven dat ze nu veilig waren kwamen er vaak dikke tranen. Velen waren al weken onderweg en leefden daarvoor al jaren in oorlogsgebied. Maar de meest angstige momenten hadden ze beleefd tijdens de boottocht.
Wat is jou tot nu toe het meest bijgebleven in het bieden van hulp?
Dat is een driejarig meisje uit Afghanistan die ik heb ontmoet in het kamp Moira. Ze heeft 10 dagen lang opgetreden voor duizenden mensen door te dansen met muziek op onze bus! We zijn echte vriendinnetjes geworden en ik had aan haar mijn telefoonnummer gegeven, zodat ze altijd contact kon opnemen als dat nodig mocht zijn. Een half jaar later kreeg ik een foto van haar geappt. Ze zag er heel goed uit en was nu in Duitsland. Zo blij was ik met haar berichtje.
Unicef ambassadrice Susan Sarandon was daar ook, heb je haar nog ontmoet?
Ik heb haar niet gesproken maar wel even gezien. Dit was in het vliegtuig terug naar Athene samen met Anna, Anna is een fan van Susan Sarandon die in tientallen films heeft gespeeld.
Ik zei tegen Anna: 'dit is je kans, doe het!' Uit het gesprek bleek dat Suzan trots is op al het werk dat wij samen met onze vrijwilligers doen. Ze voelde zich echt betrokken bij ons initiatief, want ze heeft hier ook melding van gemaakt op haar Facebookpagina.
Dit moet heel zwaar werk zijn, hoe blijf je zelf mentaal en lichamelijk gezond?
Vooral in de begintijd was het heel zwaar. Ik kwam in een soort van overlevingsmodus met ongezond eten, weinig slaap en ik vergat daarbij goed te blijven eten. Ook mentaal komen er allemaal ervaringen binnen die je moet kunnen verwerken. Doe je dat niet, dan gaat dat ten koste van je eigen gezondheid. Ik heb vooral veel momenten in stilte tot mij genomen.
De meditaties van Deepak Chopra hebben daarbij geholpen. Goed eten, voldoende rust en de geliefde mensen om mij heen zorgen dat ik gezond en stabiel blijf. Ik ben ook tot het inzicht gekomen dat ik wat vaker moet delegeren. Dat is mogelijk, want we zijn inmiddels gegroeid naar een hecht team van 12 mensen.
Deze periode heeft mij sterker gemaakt, maar je wordt wel voortdurend getest. Zodra men weet dat je begaan bent en helpt waar dat kan, dan word je ook voor andere dingen gevraagd. Zo laten mensen bijvoorbeeld hun puppy bij ons achter. Ik had op een gegeven moment 21 honden, ze hebben allemaal een huisje gevonden in Nederland en de laatste vliegen deze week naar hun nieuwe huisje.
Heb je weleens een sabbatical gedaan...zo ja, hoe heb je dit ervaren?
Dit heb ik zelf nooit gedaan. Veel mensen die deze mogelijkheid krijgen gaan bijvoorbeeld op reis naar het buitenland, en keren dan na een lange periode weer terug. Ik kom uit een nest van wereldreizigers. Vanaf dat ik vijf jaar was, hebben mijn ouders mij en mijn broertje bijna overal naar toe genomen. Ik heb wel tientallen landen gezien in bijna alle uithoeken van de wereld. Dit heeft mij 'streetwise' gemaakt in mijn persoonlijke ontwikkeling, maar de talloze indrukken en ervaringen waren soms best veel voor de kleine 'ik'.
Geven en delen brengt geluk, wat heb je zelf tot nu toe teruggekregen?
Ik krijg er heel veel voor terug. Vooral de vrouwen, waaronder moeders, willen iets teruggeven en dat gaat op een hele menselijke manier. Ze doen mijn haar, verzorgen mijn nagels, geven een rugmassage en willen zelfs al hun eigen eten geven! Ik krijg veel liefde en dat geeft mij kracht om door te gaan. Nu wordt er ook gezegd dat ik mijzelf een stukje salaris moet gunnen. Dit zou vanuit de stichting mogelijk zijn, maar ik heb daar eigenlijk nog helemaal niet aan gedacht. Alles wat we via de stichting ontvangen, gaat naar de projecten die we hier hebben opgezet om de mensen te kunnen helpen... Ik ben net op vakantie geweest. Even een break en om op te laden, zodat ik mij daarna weer vol kan inzetten voor de mensen die dat nodig hebben.
Wat zou de lokale bevolking en vluchtelingen voor elkaar kunnen betekenen?
De komst van de mensen op de vlucht heeft invloed gehad op het toerisme hier, Lesbos is ongeveer 70% van haar inkomsten uit toerisme kwijtgeraakt!
Wat moet je dan doen? Een groot deel van de lokale bevolking helpt deze mensen en dat gebeurd ook andersom. Zo is er bijvoorbeeld een restaurant dat nu met diverse gevluchte mensen werkt, ontstaan allemaal kraampjes voor koffie, thee of andere producten, en heeft een lokaal restaurant hier zelfs 1.000 maaltijden per dag gemaakt voor de mensen bij ons in het kamp.
Er is veel geld beschikbaar gesteld door de EU, zie je dat terug in de praktijk?
Eerlijk gezegd zie ik daar niet veel van terug. Ik zie wel eens Nederlandse politie ergens rond lopen. Of de busjes van de inlichtingendienst, die rijden hier ook langs. Ik word zelf benaderd door Europarlementariërs en leden van de Tweede Kamer voor vragen over de actuele situatie op Lesbos en in het kamp. Kennelijk word ik gezien als ervaringsdeskundige. Dat is een eer en soms ook best vreemd, toch?
Zijn er voorbeelden van vluchtelingen die elkaar helpen bij aankomst en vertrek?
Ja, vrijwel iedereen hier helpt elkaar. Dat maakte zo’n indruk op mij toen alle bootjes aankwamen in de eerste weken van september dat ik hier geholpen heb. Je ziet dat mensen in het kamp door de omstandigheden een gevoel van saamhorigheid krijgen en elkaar ook helpen waar dat kan. Er worden vriendschappen gemaakt en mensen houden telefonisch contact met elkaar. Er zijn gelukkig veel oplaadplekken beschikbaar zodat deze vorm van communicatie mogelijk blijft. Maar de sfeer kan soms ook best gespannen zijn, dan ontstaat er een ruzie door teveel onrust, honger, dorst, onveiligheid of onduidelijkheid. Ik denk dat het realiseren van betere leefomstandigheden een groot verschil zou maken. De mensen hebben goede informatie en ruimte nodig.
Maar 'wij' hebben ons vaak heftiger gedragen tijdens de Drie Dwaze Dagen in de Bijenkorf!
Kun je ons vertellen wat jullie tot nu toe concreet hebben gerealiseerd?
Dit hele avontuur is met vallen en opstaan tot stand gekomen. Je kunt je wel voorstellen dat drie meiden, waaronder ikzelf, geen kennis en ervaring hadden van noodhulp. Het is ontstaan vanuit een groot hart en een nog groter verantwoordelijkheidsgevoel....
We wilden direct hulp bieden aan de medemens;
#NietLullenMaarPoetsen is dan ook onze slogan. We hebben fouten gemaakt, maar ook veel geleerd en goed gedaan. Concreet hebben we duizenden draagdoeken verstrekt aan ouders voor hun kinderen. We hebben meer dan 350 vrijwilligers beschikbaar kunnen stellen in onze primaire en secundaire hulp. We hebben tot nu toe ruim 500.000 maaltijden verstrekt en evenzoveel bananen. Dit met grote dank aan Facebook, want ik heb ervaren dat social media onze grootste steun en toeverlaat is.
Wat willen jullie uiteindelijk bereiken met de stichting Because we Carry?
We willen met onze stichting laten zien dat het helpen van je medemens gemakkelijk is. Je kunt altijd helpen. De waardering zit ook al in de kleine dingen en je kunt hiermee echt een verschil maken. Het gevoel van onmacht omzetten in daadkracht maakt je vele malen gelukkiger. We zijn trots op de honderden mensen die een week mee gingen met Because We Carry.