Hulp organiseren met een Eigen Kracht-conferentie
Anneke vertelt over de Eigen Kracht-conferentie die zij, haar man en hun volwassen dochter Arja een half jaar geleden meemaakten. Annekes dochter heeft al jaren ernstige psychische klachten, die uiteindelijk hebben geleid tot een zelfmoordpoging. Ze raakte daarbij blijvend gehandicapt. De tijd die dan volgt is ook voor Anneke en haar man nog zwaarder dan voorheen. Ze vertelt als moeder openlijk dit verhaal, omdat ze wil dat mensen die door vergaande problemen getroffen zijn, deze mogelijkheid voor zelfhulp leren kennen.
Na haar poging startte de begeleiding door de sociaal verpleegkundige vanuit het wijkteam. Hij stelde een Eigen Kracht-conferentie voor. We hadden wel enige reserves, want hoe krijg je anders al die mensen bij elkaar? Familie, vrienden en kennissen waren al lange tijd bekend met onze situatie en boden ook wel ondersteuning aan, maar we waren zo druk met Arja, waaronder vervoer naar het ziekenhuis en overleg met de artsen, dat we gewoon niet wisten hoe we duurzame ondersteuning moesten organiseren. We hebben toen ingestemd met een Eigen Kracht-conferentie. De sociaal verpleegkundige had vervolgens de aanvraag bij de gemeente ingediend en kreeg deze toegekend.
Praktische hulp voor een gezin in nood
We maakten samen een lijst met ruim twintig namen van vrienden en kennissen. Eigenlijk zijn we alle drie hoofdpersonen van de Eigen Kracht-conferentie. Voor Arja’s poging hadden we ook al jarenlang veel zorgen om haar, en wat Arja nu echt nodig had was praktische, structurele ondersteuning. Ze is nu immers afhankelijk van een rolstoel. We konden al die hulp niet met z’n tweeën bieden, dan zouden we nog meer overbelast raken. Daarbij wilden we dat de hulp voor langere tijd georganiseerd zou zijn, en daar draaide het dus om in de conferentie.
Persoonlijke voorbereiding met je naasten
Het bijeenbrengen van de 'sociale kring' van het gezin en het verzamelen van informatie is bij de Eigen Kracht-conferentie een taak van de zogeheten Eigen Kracht-coördinator. Hij of zij houdt zich niet bezig met de inhoud van de problemen. De coördinator gaf alle vrienden en kennissen persoonlijk uitleg over hoe een conferentie werkt en wat hun rol daarin is. Negentien mensen wilden meedenken en een goed plan maken. Ik had vooraf geen verwachtingen van de Eigen Kracht-conferentie, maar wel hoop. Kun je dat wel vragen van de mensen dicht om je heen, iedereen heeft het druk! Dat er vervolgens zoveel mensen bereid zijn om mee te werken was hartverwarmend. Tijdens de conferentie realiseerde ik mij dat deze mensen allemaal echt iets willen dóen, voor Arja en voor ons. Ik ervoer een groot gevoel van saamhorigheid en denk dat ze dat onderling ook voelden.
Het Verloop van de Eigen Kracht-conferentie
Dat betekende niet dat het plan er een-twee-drie lag. Na het eerste deel, waarin de aanwezige hulpverleners vertelden over Arja’s stoornis en hoe zij haar daarin begeleiden, vertelde de Eigen Kracht-coördinator hoe we vervolgens aan de slag moesten gaan. De vraag aan iedereen was: "Wat wil je doen voor Arja en hoe vaak?" Daarop verlieten hulpverleners en de coördinator de ruimte. Van tevoren waren de gebieden waarop Arja ondersteuning nodig heeft geformuleerd, bijvoorbeeld koken, boodschappen, gezelligheid en er op uit gaan.
Het besloten deel startte wat chaotisch. Iedereen deed suggesties. Toen schreef mijn man trefwoorden op en een vriendin die docente is zorgde ervoor dat de rust terug kwam. Zo werd het plan steeds concreter. Aan de hand van de eerder genoemde gebieden bood iedereen ondersteuning aan. Sommige mensen gaven aan te willen invallen bij ziekte of vakantie, veel vrienden boden aan frequent een vaste taak te willen vervullen. Van elke vrijdag koken met Arja tot eens in de twee weken er samen op uittrekken. Die vrijheid om te zeggen als invaller klaar te staan, dat werd gelukkig ook gevoeld. Dat was heel fijn.
Structurele ondersteuning uit eigen kring
Bij een Eigen Kracht-conferentie wordt vooral de vraag gesteld of je wilt meedenken over oplossingen. Daar gaat het in de kern om. De vraag wie wat doet is een volgende stap. In de praktijk blijkt vaak dat familie en vrienden al tijdens het maken van het plan vrijwillig de uitvoering voor onderdelen uit het plan op zich nemen. Voor onze situatie was het nodig dat er een plan kwam waarin taken werden verdeeld over meerdere mensen, zodat iedereen kan bijdragen wat in hun vermogen ligt. Vanaf het begin zijn we daar allen open over geweest. Er is behoefte aan structurele ondersteuning en directe communicatie, want anders zijn we na een paar weken weer terug bij af. Dat betekent niet dat men vast zat aan afspraken. Als blijkt dat iemand niet wekelijks, maar wel eens in de maand op zondag Arja kan bezoeken, dan is dat ook heel fijn. Het gaat erom dat al onze vrienden en vriendinnen er plezier in blijven houden.
"Het was voor ons als ouders en vrienden erg prettig om onze ervaringen en kunde in te brengen met de Eigen Kracht-centrale."
De rol voor Arja werd steeds groter
Wat ons eveneens blij verrast heeft, is dat na de Eigen Kracht-conferentie er voor Arja vriendschappen zijn ontstaan die er eerst niet waren. Die wederkerigheid zorgt ervoor dat je het als sociale kring veel langer volhoudt... In het plan is tevens een evaluatiemoment vastgelegd waarop men bij elkaar zou komen om de uitvoering van het plan te bespreken. Dat is uiteindelijk niet gebeurd, wel hebben we tijdens de Eigen Kracht-conferentie onze goede vriend Hans gevraagd of hij coördinator wilde zijn, een aanspreekpunt voor onze sociale kring. Op het online platform e-Kracht is een rooster aangemaakt, met wie wat wanneer doet. Als iemand een keer niet kan, dan wordt via e-Kracht vervanging gezocht. In het begin liep het contact hierover via Hans, nu stemt iedereen het voornamelijk af met Arja zelf. Ze ondergaat nog steeds operaties, elke keer als er nieuws is dan informeert Hans de anderen. Zo blijven de lijnen kort, is iedereen op de hoogte en hoeven we ons als ouders ook daarin niet voortdurend bezig te houden.
De toekomst van Arja en alle betrokkenen
Met Arja gaat het nu stap voor stap beter en door de operaties kan ze steeds meer zelf doen, ook al zal ze ondersteuning nodig blijven hebben. Enkele vrienden kunnen intussen minder vaak naar Arja toe, dan in het begin mogelijk was. Dat is niet erg. In het begin kreeg Arja elke dag bezoek, nu is dat nog steeds meerdere keren per week en ook in het weekend. Bovendien doet Arja nu zelf drie keer per week vrijwilligerswerk!
Voor Arja zal altijd professionele hulpverlening nodig zijn, waarin professionals haar vakinhoudelijk terzijde staan. Maar het was ook voor ons allemaal fijn om te zien, dat de eigen ervaringen en kunde positief hebben bijgedragen aan haar beterschap. Het resultaat is een duurzaam plan met onderlinge communicatie tussen de betrokken mensen zelf, het gevoel van een gedeelde verantwoordelijkheid en openheid over de uitvoering. Hopelijk blijft het zo doorgaan, we zien het wel met vertrouwen tegemoet.
De afgebeelde personen hebben geen relatie met het onderwerp.